Can?m?z, mal?m?z, yüre?imiz yan?yor. ‘Orman vatand?r’ derdi büyükannem vatan yan?yor cepheye yard?m zaman?. Destek her zaman ba??ra ça??ra olmaz. Yard?m talepleri, a?aç ba???? ne zaman? ne yeri. Gerçekçi olal?m bunlar?n yang?n?n söndürülmesine hiçbir faydas? yok. A?aç ba???lar? ile bankalar? zengin etmeyelim.

?yi niyetle sosyal medya havuzuna at?lan yalan yanl?? bilgi “Sosyal Medya da yang?n? körüklüyor”  Kirli bilgiyle “hakikat gevezeli?i yap?p” Popüler bilgi ve payla??mlarla yüreklerimizi kirletiyorlar. Zaten evvelden kalma kin ve k?r?lganl?klar?m?z var küçük bir k?v?lc?mla tutu?uyor, çatlaklar?m?z büyüyor.

Yurt d???ndan yard?m isteme, ihtiyaç listesi yay?nlama, mutlaka okuyun türünden payla??mlar istemeden de olsa sürece zarar veriyor.

Her taraftan ses ç?kt?kça orman?n sesini duyam?yoruz. Kendi derdimize dü?tük ormanc?lar ne halde unuttuk.

?ehir efsaneleri gerçek olmu?. Gerçekler i?itilemiyor. Bilimden o kadar uzakla?m???z ki uzmanl?klar?m?z s?n?rs?z. Her konuda herkes uzman.

Orman nedir, nas?l korunur, ormanc?lar?n görevi ne?

?nsanlar da haks?z m? de?il elbette. Son y?llarda o kadar çok adaletsizlik, itibars?zla?t?rma yap?ld? ki her olay?n alt?nda bir çapano?lu ar?yoruz. Haks?z m?y?z?

F?DAN BA?I?I KAMPANYALARININ ZAMANI DE??L

?lk günlerde vak?flar ba??? toplamaya ba?lad?lar. Toplumsal refleksle büyük ?irketler a?aç dikmek için yüklü ba???lar yapt?.  Oysa biliyoruz ki söz konusu vak?flar a?aç dikmez. A?açlar Orman Genel Müdürlü?ü taraf?ndan dikilir, bak?m? yap?l?r. Toplanan ba???lar Orman Vakf?na ba???lan?r. Toplanan ba???lar?n % 40’? toplayan vak?flara kal?r. Fidan?, Orman Genel Müdürlü?ü eker, büyütür, sular. Türkiye’de fidan dikimi Kas?m ay?nda ba?lay?p 3 ay sürüyor yani ?u anda elzem olan fidan de?il.

Yang?ndan sonra alan temizlenir, yanm?? a?açlar kesilir.  Toprak kendini toparlad???nda bölge 4 – 5 y?l içerisinde a?açland?rmaya ba?lan?r. Ço?u zaman bölge kendi haline b?rak?l?r do?al ortam?nda do?a yeniden canlan?r. Orman hiçbir zaman ölmez yang?ndan sonra topra??n alt?nda ve üstünde kalan tohumlar bahar ya?murlar?yla çimlenir.

B?YOÇE??TL?L??? KORUYALIM

Orman yang?nlar?na co?rafi özelliklere göre havadan ve yerden yap?lan müdahaleler sonras?nda so?utma i?lemleri yap?l?r. So?utma ve yerden müdahale t?pk? sava? meydan?nda askerlerin yapt??? titiz çal??ma gibi birlikte yürütülür hiç biri tek ba??na yetmez öyle olsayd? 2018 y?l?nda California’daki yang?nlar 6 ay sürmezdi. Amerika yang?n filosu en yüksek ülkelerden.  42 ki?i hayat?n? kaybederken, 250 bin k??? evlerini terk etti.  7 binden fazla konut ve i?yeri zarar gördü. Bölgedeki konut ve i?yerlerinde 9 milyar dolar zarar tespit edildi. Avustralya yang?nlar? keza ayn? ?ekilde; aylarca sürdü. 1.25 milyar hayvan hayat?n? kaybetti, üzüm ba?lar?n?n üçte biri yok oldu.

Orman yang?nlar? neden ç?kar %90’? insan kaynakl?. Bilim insanlar? 40 derecenin üzerindeki s?cakl?klarda özellikle belirli orman türlerinde ta?lar ve yapraklar?n tutu?mas?yla kendili?inden yang?n ç?kabilir diyor.

Ç?FTÇ? BORÇLARI ERTELENMES?N S?L?NS?N

Desteklerimi biriktirelim yang?n alanlar?n? ?slah etmek için, zarar gören tar?msal ve hayvansal üretimleri toparlamak için. Çiftçinin borçlar? ertelenmesin silinsin, orman alanlar? turizm dâhil hiçbir farkl? amaçla kullan?lamas?n, kusuru olanlar cezaland?r?ls?n, dersler ç?kar?ls?n.

Vatan?m?z yan?yor hepimiz öfkelenmekte hakl?y?z, ele?tirmekte hakl?y?z ama biraz sükûnet, biraz duyarl?l?k.

UÇAK MI HEL?KOPTER M??

Uçaklar, helikopterler söndürme yöntemleri hepsi ele?tiri konusu.

Neden uçak kullan?lm?yor?

Avrupa’n?n ortalama rak?m? 340 metre, Türkiye 1141 metre. Uçak say?lar?, nas?l kullan?laca?? hepsi o kadar teknik konular ki; örne?in uçaklar özellikle büyük olanlar havalimanlar?ndaki su tanklar?ndan su alabiliyor. Küçükleri denizden. Oysa helikopterler hem daha fazla sorti yapabiliyor hem de Türkiye’de say?lar? 4006 adet yapay yang?n su havuzundan su alabiliyor. Yang?n tatbikatlar? yüzlerce farkl? risk analizi ile birlikte Orman mühendisli?i kullan?larak yap?l?yor.

Her bölgenin yang?n haritas? ve müdahale eylem plan? farkl?. ?klim de?i?ikli?i, a?açlar?n türü, zeminin yap?s?, bölgenin topo?rafyas? hepsi müdahaleyi farkl?la?t?r?yor. ?u anda nem oran? %10 bile de?il. Rüzgâr?n da etkisiyle yang?n?n enerjisi yükseliyor müdahale zorla??yor.

ORMAN B?L?M?NE KULAK VEREL?M

Elbette sesimizi ç?karmal?y?z ama k?r?p dökmeden. Önyarg?s?z,  bilimi temele koyarak, bilenlere sayg? duyarak. Daha sonra etkilenen alanlardaki ya?amlar? onarmal?y?z. Kay?plar? kar??lamal?y?z. Ku?kusuz evrenin döngüsü her zaman adil olam?yor. “Birileri ölürken birileri oluyor maalesef” Ölümle ya?am gibi bize dü?en do?al seleksiyona uyum sa?lamak. Ba??m?za ne geldiyse do?aya hükmetme sevdam?zdan, düzene kafa tutmaktan.

Gerek yang?nlar?n söndürülmesi gerekse sonra ne olaca?? noktas?nda bilim d??? aç?klamalar yap?l?yor. Yanan yerlere meyve a?ac? dikmek gibi fikirler iyi niyetli olsa da bilimsel de?il. Ku?kusuz orman olu?turmak orman mühendisli?i bilimi ?????nda yap?l?r meyve a?açlar? orman a?ac? de?ildir. Meyve a?ac? dikti?inizde hem suyun fazla kullan?lmas?na neden olur hem de co?rafyan?n biyoçe?itlili?ini bozars?n?z. Bu nedenle yang?n alanlar? temizlenip ?slah edildikten sonra kendi haline b?rak?l?r, burada canl?l?k devam eder. Bu ?ekilde bölgenin zengin biyoçe?itlili?i de korunmu? olur.

Ormanlar sadece a?açlardan olu?maz arman alt? çal? ve di?er canl?lar?n kökleri ço?u zaman yanmaz, bahar ya?murlar?yla kozalak ve kökler yeniden ye?erir.

YASIMIZI TUTALIM, M?LL? YAS ?LAN EDEL?M

Yas?m?z? tutmal?y?z müzi?in sesini k?sarak, kahkahalar? azaltarak, i?imize dört elle sar?larak, de?er yaratarak. Mesela bayraklar?n yar?ya inmesi için ne bekliyoruz, milli yas ilan etmek için ne olmas?n? bekliyoruz. Yas?m?z? tutal?m, dü?ünü olan?, sahneye ç?kan?, tatile gideni yarg?lamadan, kavgaya tutu?madan. ?yiyi payla?mak kadar yas? tutman?n da bir adab? olmal? elbette. Türkiye maalesef afet bilinci olan bir ülke de?il. Ac?lar?m?z? yar??t?rmak, yang?ndan nemalanmak yak???yor mu bize? Biz de?il miydik t?rnaklar?m?zla kaz?yarak vatan topraklar?n? kurtaran memleketin her kar?? topra??n? ye?erten.

ÇÖZÜM ÜRETEL?M

Orman alanlar?nda piknik yapmay? yasaklayal?m, sigara izmariti atman?n cezas?n? art?ral?m, toplumsal bilinci art?ral?m.

KURUMLARI HEP?M?Z?N ?T?BARSIZLA?TIRMAYALIM

Günlerdir hararetle kurumlar? itibars?zla?t?r?yoruz. Orman Genel Müdürlü?ü yapt??? çal??malarla son 20 y?lda orman varl???n? en çok art?ran 4. ülke olmam?z? sa?lad?. Yang?nlara müdahalede h?z?nda dünya ortalamas?n?n çok üzerinde. Yang?nla mücadele konusunda dünyan?n en ba?ar?l? ülkelerinden biriyiz. Detaylar için Orman Genel Müdürlü?ü’nün resmi hesab?na veya ba??ms?z kurulu?lar?n istatistiklerine bakmakta fayda var. Örne?in 27,6 milyon ha orman alan? olan ?spanya’da son 10 y?lda 90,6410 ha yanarken, 22 milyon ha orman? olan Türkiye’de 6664,8 ha yang?nda kaybedildi.

DÜNYADAN YARDIM ?STEMEK ÜLKEM?Z? ?T?BARSIZLA?TIRIYOR

?yi niyetle de olsa dünyadan yard?m istemek, zaten yanan ate?i körüklemek ülkemize zarar veriyor. Turizm sezonunda yard?m isteyen bir ülkeye turistler gelmek ister mi sizce? Di?er taraftan böyle bir felakette bir araya gelip mücadele veremeyeceksek herhangi bir sava? veya güvenlik sorununda var?n halimizi siz dü?ünün. Kald? ki zaten ülkelerin üye olduklar? belirli kurumlar var. Onlar felaket zamanlar?nda üye ülkelere belirli destekler veriliyor. Ülkemizin itibar? ve güvenli?i için gücümüzü birle?tirip destek olmal?y?z. Unutmayal?m ki yansa da y?k?lsa da yeniden ye?ertmek, toparlanmak zorunday?z. Böyle mi birlik olaca??z böyle mi mücadele verece?iz zorluklarla.

Yang?n alanlar?na gidip buraya uçak istiyoruz demek soruna herhangi bir katk? sunmaz onun yerine öncelikle gelin sosyal medyadaki yang?n? söndürelim. Yang?n söndükten sonra topraklar?m?z?, an?lar?m?z?, köklerimizi onaral?m el ele.

Sadece 2020 y?l?nda 603 milyon a?aç dikildi. ?u anda 9 adet ?ha ormanlar? kontrol ediyor. Binlerce araç ve i?çi yurdun dört bir taraf?ndaki orman alanlar?n? korumak için arazideler.

ORMAN KEND?N? ONARAB?LECEK M??

Herkes yard?mc? olmak için elinden geleni yapmaya çal???yor, neden askerin veya jandarman?n yang?n alan?nda olmad??? soruluyor. Çünkü yang?n zaman? en kötü ?ey; ormanda karma?a. ?ehirlerde görev yapan itfaiye bile ormana giremez çünkü onun uzmanl?k alan? de?il. O daha çok ?ehir merkezlerine yak?n alanlarda so?utma i?lemine destek veriyor.

Di?er taraftan yang?n gezegen için yenilenmenin bir yolu, milyonlarca y?ld?r dünyada binlerce yang?n oldu. Onun için binlerce y?ll?k a?açlar çok az. Do?a ya?land?kça kendini yeniliyor. Yang?n sonras?nda toprak ve ekosistem kendini onar?yor, topra??n alt?ndaki çe?itli organizmalar bir y?l içerisinde yeniden canlanmaya filiz vermeye ba?l?yor. Do?a gerçek anlamda asla ölmez, her seferinde küllerinden do?ar. Çünkü do?as?nda canl?l?k var.

Asl?na bakarsan?z 2019 Tar?m ?uras?’nda “Orman yang?nlar?na müdahalede ileri teknoloji ve yapay zekâ uygulamalar?n?n kullan?lmas?” konusu çok önemli. Ya?ad???m?z olay ve bundan sonra özellikle de tüm tar?msal üretim ve kaynaklar? korumada mutlaka Tar?m 5.0’?n getirdi?i teknolojileri kullanarak önleyici çal??malar? yürütmeliyiz.

??MD? DAYANI?MA ZAMANI, BA?I? YAPTIM SORUMLULU?UM B?TT? D?YEMEY?Z

Tüm bunlar? neden mi anlat?yorum? Bilime duydu?um sayg? ve önyarg?yla mücadele için.

Nas?l ki i?yerlerinde kulland???m?z yang?n söndürme cihazlar?n?n miktar? ve nerede duracaklar? belirli risk analizleri sonucu planlan?yorsa. Ülkelerin yang?nla mücadele planlar? da uzmanlar taraf?ndan risk de?erlendirme analizleriyle yap?l?yor.  Helikopterler, uçaklar, itfaiye araçlar? yani orman yang?nlar?na yönelik tüm makine ekipmanlar, operasyon planlar? ile entegre çal??t?r?l?yor.  Plan yokmu?, haz?rl?k yap?lmam?? gibi göstermek ku?kusuz kurumlar? zan alt?nda b?rak?yor.

Sorunlar?n çözümü kurumlar? toptan harcamakla de?il öneri getirmekle mümkün. Bireysel olarak soka?a att???m?z izmarit, piknikçilerin mangal?, sera gaz? emisyonuna bilmeden yapt???m?z katk? gibi bireysel tercihlerimiz iklim de?i?ikli?ine dolay?s?yla orman yang?nlar?na zemin haz?rl?yor. Yani hepimizin az da olsa sorumlulu?u var.

YANGINLA MÜCADELE M?LL? B?R POL?T?KADIR

Ülkelerin orman yang?nlar?na yönelik müdahale eylem planlar? co?rafya ile uyumlu Orman mühendisli?i kullan?larak olu?turuluyor. Elbette i?in ekonomik boyutu da var. Uçak veya helikopter kullan?m?, hangi modelin kullan?laca?? hepsi ayn? zamanda bir bütçe yönetimi ve tercihi. Amaç bütçenin en efektif kullan?m? ve yang?nlarla en etkili ?ekilde mücadele etmek.

Bu arada; ?u anda yang?na müdahale eden uçaklar Türk Hava Kurumu’nun da içerisinde bulundu?u bir konsorsiyumdan 2020 y?l?ndaki ihale ile kiraland?. Hangarda yatan uçaklar kullan?ls?n, pilotlar göreve haz?r bekliyor aç?klamalar? hiç ku?kusuz gerçekçi de?il sadece spekülasyon.

YANGIN KURULU HER GÜN AÇIKLAMA YAPMALI..

Hiç mi problem yok?

Yang?n?n ba??ndan beri konunun teknik yönüyle ilgili bir kurul olu?turulup her gün belli bir saatte tüm bas?n organlar?nda yer alacak bilgi aktar?m? yapabilirdi. Yang?nda kullan?lan araç gereç ve yang?nla mücadele konular?nda bilgiler herkesin anlayaca?? ?ekilde kamuoyuyla teknik bir ekip taraf?ndan payla??labilirdi. Önyarg?lar? tetikleyecek, yanl?? anla??lacak ?mar Kanunu gibi her türlü düzenlemenin önü al?nabilirdi.

Ezcümle gezegen binlerce y?ld?r bin bir musibetle mücadele ediyor. Uzun zamand?r düzenini bozduk, evini ba??na y?kt?k. Akl?m?z k?smen ba??m?za geldi, ?imdi de gezegeni, gelece?imizi nas?l kurtaraca??m?z noktas?nda kavgaya tutu?tuk. Ormanlar tar?m?n sigortas? illa bir komplo teorisi üreteceksek adres Türk tar?m?n?n güçlü olmas?n? istemeyenler olabilir mi? Orman varl??? büyükba?, küçükba? hayvan, tar?msal üretim demek. Orman yang?nlar? tar?msal üretimin sekteye u?rat?lmas? demek.

ÖFKE HARLI B?R DUYGUDUR ATE?? BESLER ÇÖZÜMÜ DE??L

O zaman eskisinden daha güçlü bir tar?m endüstrisi için çal??mal?, teknolojiye yat?r?m yapmal?y?z. Öfke harl? bir duygudur ate?i besler çözümü de?il. Gelin enerjimizi gelece?i, ye?ertmeye, can vermeye yönlendirelim.

Bugün ya?ad???m?z her ?ey sadece bizim de?il topra??nda evrenin de haf?zas?na kaz?nacak. Do?a kendini onaracak mutlaka, oysa yüre?imizde yanan yang?n her geçen gün kora dönüyor kabuk ba?l?yor ac?lar?m?z, öfkemiz dönüp bizi yak?yor. Verdi?imiz s?nav sadece bizim haf?zam?zda de?il toprakta, a?açta da izler b?rak?yor.

Biraz susal?m, dinleyelim, iyi dileklerimizi payla?al?m. Pozitif bilime kulak verelim.

Alev almadan, yel almadan, sel gelmeden önlem alarak, teknoloji yat?r?mlar? yaparak afet bilinci olu?turmal?y?z.

Yüre?imize de ormanlar?m?za da su serpelim.

Geçmi? olsun, ba??m?z sa? olsun.