Tüm bunlar gelecek 50 y?l?n tasar?m?n? etkileyebilir. ?çerideki yoksullu?u ve katma de?erli üretim sorununu çözerse yüzy?l?n kazanan? olabilir. Dünya ticaretindeki tüm bo?luklar Türk markalar? ve Türkiye üzerinden geçen yollarla, limanlarla doldurulabilir. Fark?na varan var m? i?te oras? muamma.

Co?rafyan?n kaderinde tepetaklak olmak da var sonsuz bir sayg?yla taçland?r?lmak da.  12 bin y?ld?r insanl?k fevkalade zorluklar? a??p müstesna bir medeniyeti kurmay? ba?arm?? olsa da gelinen noktada medeniyet piramidi y?k?lmak üzere.  Baz? co?rafyalar dokunulmam?? pirüpak dü?üncelerle kutsan?rken baz?lar? yol boyu ya?ad?klar?yla hor görülüp görmezden geliniyor.

Dünyan?n do?usu, do?unun biraz yukar?s? hiç ya?amam??, hiç ya?lanmam?? gibi at?l kalm?? medeniyetin uyku halinde. Bat?l? tarihçiler, bilim insanlar? s?rt?n? dönmü? medeniyeti bat?n?n ?anl? tarihine hediye etmi? durumda. Do?unun kaderi do?ulu tarihçilerin biraz masal?ms? tarih anlay???na kal?nca geçmi? bi kalemde silinmi? orta yol bulunamam??. Kimileri onu uyand?rmaya korkuyor son birkaç bin y?ld?r ya?ananlar? sadece bat?ya methiyeler düzerek aç?klamak isteyenler do?unun tarihine “gizemli s?fat?n? ekleyip onu sadece cümle içine harikulade bir kelime olarak kullan?yor.

Do?unun gizeminde her dibe vuru?tan parlayan bir y?ld?z do?uyor. Çin, Hindistan, Türkler, Büyük ?skender, Pers her biri do?unun gizeminden çok daha fazlas?n? içeriyor. Do?unun at?lgan tarihi küçük k?p?rdanmalarla yeniden ye?ermek üzere.

CO?RAFYANIN HAFIZASINDA D?R?L?? VAR

Pandemi, Ukrayna – Rusya sava?? do?unun binlerce y?ll?k dü?manl?klar?n? bir kenara b?rak?p, medeniyete yeniden katk? sunabilece?i yeni bir bin y?l? i?aret ediyor olabilir mi? Hindistan’?n Silikon vadisindeki beyin a??rl???, Çin’in yükseli?i, Rusya’n?n tüm dünyan?n enerjisini dize getirme stratejisi ve aradan s?yr?lan Türkiye. Ustal?kla yo?rulan Türk diplomasisi, Türkiye’nin tüm dünyada yeni bir ekonomik ve siyasi gücün habercisi olabilir mi? Zira Yunan bas?n? “Türkiye’nin takti?i” ba?l??? alt?nda Türkiye’nin 10 y?ll?k plan?n? sayfalar?na ta??d?.

Yunan “Ta Nea” gazetesine göre “ticarette art?k k?sa mesafeler ra?bet görüyor, pek çok Türk ?irketinin pandeminin ba??ndan beri i?lerini durdurmak yerine kapasitelerini art?rd???n?, karantinaya girmediklerini, küresel tedarik zincirindeki bo?luklar? görüp oralar? Türk ürünleriyle doldurdu” anlam?na gelen bir yaz? kaleme ald?. Gazeteye göre Türkiye;  benzer bir stratejiyi dünya ticaretinde de uygulad?.  Çin’den demiryolu ile Kazakistan’a ba?lanan ticaret yolu oradan

Hazar Denizi’ne, devam?nda Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Avrupa’ya ba?layan Modern ?pek Yolu’nun “Orta Koridoru ’da Türkiye’den geçiyor olmas?n? iyi de?erlendiriyor.  Türkiye Asya ve Avrupa’y? demiryollar?yla ve ticaret a?lar?yla birbirine ba?larken ticaretin de tam göbe?ine oturmak üzere.

KÜÇÜK AVRUPA TÜRK?YE

Sadece kendi ürettiklerini de?il hinterland?ndaki tüm ürünleri toplay?p Avrupa ve Afrika’ya ta??mak yeni stratejinin bir parças?. Avrupa’n?n enerji krizi nedeniyle üretimi durdurdu?u veya azaltt??? sektörlere Türkiye talip olursa sorun giderildi?inde pazar? sahiplenmi? olabilir. Avrupa bunu dert eder mi bilinmez, belki de i?ine gelir. Çoktand?r Karbon ayak izini dü?ürmek için yapt??? plan? belki de harekete geçirmi? olur. Katma de?eri dü?ük enerji maliyeti yüksek endüstrilerden ç?k?p daha k?ymetli alanlara girmek. Mesela yapay g?dalar?n, sa?l?k ürünlerinin de içinde yer ald??? biyoticaretin merkezi olarak kendisini konumland?rabilir. Avrupa Birli?i’nin biyoticaret giri?imlerine ay?rd??? fon her geçen gün art?yor.

Türkiye Orta Asya’daki Türklere eziyet etmekten geri durmayan Rusya ve Çin’in en yak?n müttefiki olmak üzere. Yolunda emin ad?mlarla devam ediyor. ?ç siyasette dini, Filistin’i, Uygur Türklerini bolca kullanan Türkiye d??ar?da gayet profesyonel ad?mlarla ilerliyor. Afrika ile ba?lar?n? güçlendiriyor, Rusya ve Çin’e en iyi ticaret yolu oldu?unu göstermeye devam ediyor.

DO?UNUN KADER?NDE ?LAH? YETENEKLER VAR

Mezopotamya, Orta Asya, Asya co?rafyan?n kaderinde bolca kan olsa da bu topraklarda ilahi yetenekler de mevcut, hat?rlamak isteyene tarihin derinliklerinde. Medeniyetin ilk kök sald??? topraklarda ?imdi gelecek konu?uluyor. ?pek Yolu’nun ipeksi yollar?nda biriken kültür s?çrama yap?p gezegenin gelece?ini in?a edebilir mi? Tarih buralarda ilmek ilmek i?lendi, ?imdi karar zaman?. ?nsan türünün hak etti?i gelecek toprakta m? yoksa zihinde mi? Topra?? bu kadar kutsamak, insan türünün gelece?ini toprak ve iklime endekslemek türe ihanet olabilir mi? Tarihçi Peter Frankopan’?n dedi?i gibi do?unun gizemi içine saklanm?? s?rlar “pandemi ve Ukrayna – Rusya sava??” ile de?i?en yeni “dünya ticaret düzeninin” anahtar? olabilir mi?

?ÇER?DE YOKSUL DI?ARIDA GÜÇLÜ

Tüm bunlar gelecek 50 y?l?n tasar?m?n? etkileyebilir. ?çerideki yoksullu?u ve katma de?erli üretim sorununu çözerse yüzy?l?n kazanan? olabilir. Dünya ticaretindeki tüm bo?luklar Türk markalar? ve Türkiye üzerinden geçen yollarla, limanlarla doldurulabilir. Fark?na varan var m? i?te oras? muamma.

UKRAYNA’NIN KAYBI TÜRK?YE’N?N KAZANCI

Ukrayna’n?n kay?plar?, Avrupa’da ki ticari bo?luklar Türkiye’nin kazanc?na çevrilebilir.

YEN? EKONOM? CO?RAFYASI

?klim kriziyle de?i?en dünyan?n yeni “ ekonomi co?rafyas?” ?imdilerde yeni ticaret yollar? ve limanlarla oturmaya ba?l?yor. 2023 y?l? yeni bir ça??n ba?lang?c?na i?aret ediyor. Gelecek ça??n kazanan? yeni ticaret yollar?na sahip olanlardan. Türkiye co?rafyas? iklim krizinin içindeki ?eytani s?rlarla oldukça de?er kaybederken, ticaret yollar?na hâkimiyeti ve yurt d??? siyasetindeki ba?ar?s?yla ivmeyi tersine çevirip yeniça??n hâkimi olabilir. Dubai ya da da Slikon Vadisi olmadan ticarete yön verebilir. Yeni ekonomi co?rafyas?n?n kaderini kendi lehine yazabilir. Yeni üretim alanlar?, yeni limanlar, yeni enerjiler kaynaklar?. Tarihi ?pekyolu’nun miras?nda yeni  “güç yolunu” in?a edebilir.

?NSAN TÜRÜNÜN GELECE?? YEN? EKONOM? CO?RAFYASINA BA?LI

Son buzul ça??n?n üzerinden 12 bin y?ldan fazla geçti. O gün belirlenen “ekonomi co?rafyas?”  gezegenin yükünü, milyarlarca insan? bu güne kadar doyurmay? ba?ard?. Gelinen noktada insan türünü gelece?e ta??mak için yeni bir devrime ihtiyaç var. ?klim kriziyle de?i?en tar?msal üretim alanlar? ve ticaret yollar?na göre yeni bir ekonomi co?rafyas? belirlemek. Yeniça??n y?ld?zlar?, yeniça??n g?dalar? insan türünün gelece?ini belirleyecek. 12 bin y?ld?r topraktan gelen hayvan ve bitkilerle beslenen insan beyninin ürettikleriyle Mars’a ayak basman?n e?i?ine geldik. ?klim krizi topra?a ve iklime ba?l? ya?aman?n insan türü için riskler bar?nd?rd???n? gösteriyor. ?nsan say?s?n? bir miktar azalt?l?p g?da kavram?n?n yeniden tan?mlanmas? gerekti?i bat?l? entelektüeller ve felsefeciler taraf?ndan tart???lmaya ba?land? bile. ?nsanl?k için her daim birileri bedel ödedi. Son buzul ça??nda güçsüzlerin, co?rafyas? elveri?li olmayanlar?n ço?u yok olmam?? m?yd??

TÜRK?YE TARIMI UYUTULUYOR

Tamamen laboratuvarda üretilmi? g?dalar daha sa?l?kl?, daha güvenli olmaz m?? Bu güne kadar üretilen tüm teknolojiler bu amaç için “yapay g?da” endüstrisinin hizmetine sunulamaz m?? Bat? ?u anda bunlar? dü?ünürken bizim gibi geli?mekte olanlar “kadim tar?m” diye ilkel tar?ma yönlendiriliyor. Ata tohumlar?n?n gerçek genetik de?eri yok say?l?p tar?m profesyonellerine ata tohumlar? da??t?l?yor. Tar?m?n teknoloji ve bilim yo?un gelece?i özellikle yok say?l?p geli?memiz engelleniyor. Tar?m topraklar?m?z gibi zihinlerimiz de iklime gebe tar?m yöntemleriyle uyutuluyor. Uyand???m?zda çok geç olacak. Herkes Mars’ta tar?m yaparken biz ekmek hap? ithal ediyor olaca??z.

YEN?ÇA?IN T?CARET – GÜÇ YOLLARI

Yeniça??n ticaret yollar? do?uda olabilir mi? Peter Frankopan’?n söyledi?i gibi “her dönemde Bat?’n?n kaderinin ayr?lmaz bir ?ekilde Do?u’yla ba?lant?l? oldu?unu” görmek hiç zor de?il. Do?udan tüm dünyaya korku salan Covit 19 dünya ticaretinin biçimini ve yönünü de?i?tirmekle kalmad? güç dengesini de derinden sarst?. Kale gibi korunan ABD ve Avrupa Birli?i ekonomileri enerji ç?kmaz?yla derdinden sars?ld?. Enerji, Avrupa ekonomisini durdurma noktas?na getiriyor, ABD alg?da üstünlü?ünü korumaya çal??sa da oklar Rusya ve Do?uyu gösteriyor. Dünya ticaretinin çatlaklar?n? dolduran dünyan?n gelece?inde söz sahibi olacak. Çatlaklar? doldurmak için “yeni ekonomi co?rafyas?n?” anlamak gerekiyor. Tarihi yeniden okumakla i?e ba?lanabilir.

?KL?M KR?Z?N?N KAZANDI?I CO?RAFYALAR

?klim krizi kuzey ülkeleri için görece f?rsatlarla geliyor. Eskiden tar?ma elveri?li olmayan topraklar 10 y?l içinde kullan?labilir hale gelecek. Antartika 2050 y?l?nda dünyan?n en elveri?li co?rafyas? olabilir. Sahibi kim olacak. ?u anda tar?m topraklar?nda yap?lan tar?msal üretimin %60’?ndan fazlas? iklim krizi kaynakl? tehlike alt?nda. Topraktan ve iklimden ba??ms?z g?da üretim modeli için ABD kollar? s?vad?. Söz konusu olan dikey tar?m, topraks?z tar?m gibi hobicilik de?il.

YEN? GÜÇ YOLLARI VE TÜRK?YE

Geçmi?in büyük uygarl?k ve devletlerine ev sahipli?i yapan Semerkant Yolu, Ka?gar Yolu, Tebriz Yolu, Kuzey Yolu, Güney Yolu her biri “?pek Yollar?’n?n” kapsam?ndayd?. Gezegenin do?usu olan Çin’i bat?s? olan Roma’ya ba?layan yollar bütünü. Siyasetin, bar???n, sava??n, renklerin, t?n?lar?n, ekonominin akt??? yollar, kültürün ta??nd??? yollar.  Buhara’daki Minar’?n tu?la i?lemesinin Sivas Ulu Cami’sinde kar??m?za ç?kmas?n?n temel nedeni buydu.  Tarihçi Peter Frankopan’a göre ?pek Yollar? “dünyan?n sinir sistemi” görevini yürütüyordu. 2023 y?l?nda dünya için yeni bir sinir sistemine ihtiyaç var. Tüm i?aretler göbe?inde Rusya, Çin ve Türkiye’nin oldu?u o eski hatt? i?aret ediyor. ?pekyollar? yeniden canlan?yor olabilir mi, kalbinde Türkiye ile birlikte.

RUSYA TÜRK?YE’Y? ??ARET ETT? – DÜNYA T?CARET?NDEK? ÇATLAKLARI DOLDURAN GELECE?E HÜKMEDER

Rusya Devlet Ba?kan? Viladimir Putin, Rus tah?l?n?n sevkiyat?nda ve di?er Rus ürünlerinin sevkiyat?n?n da Türkiye üzerinden güvenli bir ?ekilde yap?labilece?ini ifade ederken “yeni güç yollar?n?n, yeni ?pek yollar?n?n” da sinyalini verdi. Aktif ticaret hatlar?nda sadece ürünler ta??nmaz kültür bu yollarda mayalan?rken ayn? zamanda buralar dönemin “güç yollar?d?r da” 2023 y?l? itibariyle dünyan?n yeni “güç yollar?” ortaya ç?kmak üzere.  E? zamanl? olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres “Rus g?da ve gübresinin de küresel pazara eri?iminin sa?lanmas? gerekti?ini” söyledi. 2022’de yeterli gübre yoksa 2023’de g?da yok dedi. Rusya yoksa Türkiye’den geçen ticaret yollar? yoksa dünyan?n yiyecek ekme?i yok demeye gelmiyor mu sizce de.

TÜRK?YE UZA?I, BÜYÜK RESM? GÖREB?L?YOR MU?

Küresel spot ???klar?n?n alt?nda geçici tebrikleri kabul derken uzun vadeli f?rsat?n fark?na var?lmazsa kadim topraklarda kök salan gücün de k?ymeti elden kaçacak. Nereden geldi?imizi bilerek nereye gidebilece?imiz üzerine kafa patlatan bu ironik yakla??m “Türkiye sevdal?s?” olmaktan çok daha üst bir gelecekçi dü?üncenin ürünü. Ticaret tüm kadim halklar? birle?tirdi?i gibi gelece?in de en muteber ba??. Ticaret ba??yla ba?lanan kültürler aras?nda ortaya ç?kan birbirinden farkl? geleneklerin kurdu?u insanl?k medeniyeti durma noktas?na gelmi? gözükmekle beraber önemli bir ayr?m noktas?nda.

CESURLARIN ZAMANI

Eti?in, payla??m?n, g?dan?n, yeni insan türünün çokça dillendirildi?i bu ça??n felsefesinde cesur ve kararl? olanlar daha derine kök salacak. Bedbaht bir hayalperestmi? gibi gözüken Elon Musk gibiler insan türünün gelece?ini tasarl?yor,  gelece?in korkutan kararlar?n? vermeye çal???yor. Birileri bu kararlar? vermek zorunda. Tüm dünyan?n kö?e bucak kaçt??? yapay g?da, yapay zeka, Toplum 5.0 her biri masada bekliyor, verilmesi gereken önemli kararlar, zorlu s?navlar var. Vakit dar, kararlar zorlu.

?KL?M KR?Z?NDEN SINIFTA KALDIK

?klim krizi ilk karard? s?n?fta kalmak üzereyiz. Karbon s?f?r hedefine yönelik al?nan önlemlerin, hedeflenen emisyon oranlar?n? gerçekle?tirebilmeye katk?s?n?n sadece % 1 oldu?unu biliyor muydunuz? Karbon karaborsada, reklamlar karbondan nemalan?yor, kurumlar sürdürülebilirlik kavram?n?n feti?i olmu? durumda.

YAYAP GIDANIN, TOPRAKSIZ TARIMIN GEZEGENE FAYDALARI

Toprakta tar?m yapmak zorunda kalmad???m?zda toprak kendini yenileyecek, biyoçe?itlilik zenginle?ecek, do?a kendini onaracak, gezegen yeniden sa?l?kl? bir ekosisteme sahip olacak, insan türünün soludu?u nefes hiç olmad??? kadar sa?l?kl? olacak. Kula?a ho? gelmiyor mu? Hep anlat?ld??? gibi Cennet gibi bir dünya belki da çok yak?n?m?zda, insan türünün küçük bir karar?nda.  Önyarg?lar?m?zdan kurtulup bizim için daha iyi olaca??na inanaca??m?z yapay g?dalar neden olmas?n.

YAPAY GIDAYI ÜRETEN ?NSAN TÜRÜNÜ SAH?B? OLACAK

Elon Musk ve Bill Gates toplad??? topraklarda ata tohumlar?n?n genetik zenginli?iyle insan türü için gerekli yapay g?dalar? üretecek. Yapay g?dalar? üreten ve da??tan dünyan?n sahibi olacak. Türkiye 2022 y?l?nda oynad??? büyük oyunun devam?n? getirebilecek mi yoksa k?sa vadeli iç siyasetteki rekabette yapt?klar?n? sadece seçim yat?r?m? olarak m? kullanacak. Adalalet ve Kalk?nma Partisi’nin kurmaylar?n?n bile bu f?rsat?n fark?nda oldu?unu sanm?yorum. Zira d??arda yürütülen güçlü diplomasi içeride bilim, teknoloji ve yat?r?mlarla desteklenemiyor. Yolun sonu gözüktü ne kadar kopar?rsak kar misali herkes kasas?n? doldurma derdinde. Yeni ekonomi co?rafyas?n?n tam göbe?inde yer almas?na ra?men k?sa vadeli kazan?mlarla keyif çat?p, as?l büyük pastadan uzakla??l?yor. Vatanseverler hayalden, cesaretten çok uzakta.

ZENG?NLER?N ENERJ?S? B?TT?

Zengin ülkeler karbon s?f?rlama konusunda pek bi hevesliler, hatta geli?mi? ülkeler enerji kullanmaktan bile vazgeçtiler. Yoksullara siz yap?n biz sizden sat?n alal?m diyor. Karbon borsalar? tam bir aldatmaca. Yoksulun karbon izi, zenginlere mutluluk vadediyor. Avrupa enerji yo?un sektörlerde üretimden yava? yava? çekiliyor. Onun yerine yapay g?da, yapay zekâ üzerine yo?unla??yor. Bizim gibiler de sevinip domates ihraç edebilece?iz diye k?sa vadeli ?ak?akç?lara gün do?mas?na neden oluyoruz. Mevzunun bütünü görmüyor, yeni ticaret yollar?n?n fütürist bir yakla??mdan ibaret oldu?unu san?yoruz. Önümüzdeki f?rsat?n fark?na varamayan büyüklerimiz, dünya Mars’ta koloni kurma haz?rl??? içerindeyken tohum da??tman?n erdemiyle kendilerini payelendirmeye çal???yorlar. Sosyal medyan?n tuzu kurundalar? bolca alk??? tohum takasç?lara ay?r?p olandan bitenden bihaber, gelece?in köküne dinamit yüklüyorlar.

AVRUPA DERHAL GELECE?E HAZIRLANIYOR

Bu güne kadar hep geçmi?e dair okumalar yapt?k, gelecek hep komplo teorileriyle örüldü. Zor olan; karar verme k?sm?, türün gelece?ine dair filmler yapman?n ötesinde olas? gelece?in getirdiklerine ne kadar haz?r?z. ?klim krizi ç??l?k ç??l??a, elle tutulur tek bir karar yok ortada. Yenilenebilir enerjiye dönük kararlar hala yeterli de?il. Dünyan?n kafas? kar??m?? nükleer enerji, fosil yak?tlar tekrar masada. Herkes can?n?n derdine dü?mü? durumda, Avrupa i?birli?i içinde olaca??n? gösterdi. Belki biraz küçülüp halklar?n?n menfaatlerini ön plana koyma konusunda hemfikirler. K?sa vadeli dertlerinin arkas?nda hemen bilime s???n?p topraks?z, iklimden ba??ms?z tar?m? masaya yat?rd?lar. Yeni enerji kaynaklar? için bilimi göreve davet ettiler bile. ?nsan türünün, iklim krizinin etkiledi?i çevre, tar?m, ?ehirle?me, ticaret yollar? konular?na etkileri üzerine al?nmas? gereken kararlar noktas?nda ki ikiyüzlülü?ü gezegenin gelece?ini tehlikeye sokma a?amas?nda. Gezegen ?imdiye kadar 4 büyük iklim de?i?ikli?ini gö?üsledi bunu da atlat?r ayn? ?ey insan türü için geçerli mi. Bu sefer paçay? kurtarmak zor gibi.

YIKICI KARARLAR ALMALIYIZ

Kararlar?m?z cüretkâr ve ç???r aç?c? olmak zorunda, yapay g?dalar? tart??ma perspektifimizi derhal konu?mal?y?z. Evrendeki tüm teknolojiler insan türüne sa?l?kl? yiyecek üretecek bir temelde birle?tirilmek zorunda. Tar?m ve g?da konusunda ya?anan s?k?nt?lara ra?men sosyal medya ve televizyonlar insan türünü varl???n? ve ya?am?n anlam?n? sadece yeme içme üzerine yans?t?yor. ?srafla ilgili yap?lan sosyal sorumluluk projeleri bile daha çok tüketmeyi, daha fazla yemeyi te?vik ediyor. Söylemlerimiz yapt?klar?m?zdan oldukça uzak. Tar?ma en büyük ihanet pervas?zca yeme içmeyi özendirmek. Gazetelere, sosyal medya, televizyonlara bak?n haberlerin yar?s?ndan ço?u yemek ve keyif üzerine. Böyle bir ahvalde kim daha az yemeyi dü?ünür, kim kaynaklar? etkin kullanmay? önemser.

ZAMANIN RUHU Y?YEREK K?RLET?L?YOR – MEDEN?YET SANDALINDA DÖRTNALA

G?daya eri?emeyenlerin gözüne soka soka, iklim krizinden korkmadan gastronomi ya?am?n anlam? olarak gösteriliyor. Zaman?n ruhu yiyerek ya?at?l?yor. 2000’li y?llar yaz?l?rken nas?l bir pervas?zl?kla yüzy?l?n ihti?aml? bir yemek dönemine dönü?türüldü?ü anlat?lacak. Tarihe; devasa açl?k ve ölümler en kolay ve çok üretti?imiz zamanda ya?anm?? diye not dü?ülecek. ?nsano?lu dörtnala medeniyet sandal?na binmi? yol al?rken ba??na gelen iklim kriziyle s?nan?yor. ?lham verici bir geçmi? için gelece?e borçlu oldu?unu dü?ünenlerin ba?? çekti?i bir grup fütürist konuya ba?ka aç?lardan yakla??p Ukrayna Rusya sava??n? da farkl? okuyabiliyor. F?rsat aya??m?za m? geldi?

RUSYA DAYANAB?LECEK M??

Rusya ekonomisi henüz yapt?r?mlar?n etkisini tam olarak ya?amaya ba?lamad?. Üç be? ma?azan?n kapanmas? olarak gösterilen yapt?r?mlar oldukça zorlu. Global medya konuyu sadece Zara moda ma?azalar?n?n kapanmas?na indirgeyip konunun ciddi taraflar?ndan bahsetmiyorlar.  Sava??n etkileri; çe?itli global markalar?n eksikli?ini hisseden Oligartlar d???nda halk taraf?nda henüz tam olarak hissedilmi? de?il. Yapt?r?mlar Rusya’n?n as?l yükünü ta??yan yat?r?mc?lar? kö?eye s?k??t?rmak üzere. Finlandiya Geli?mekte Olan Ekonomiler Bankas? Enstitüsü, Rusya’n?n Haziran ay?nda yapt??? ithalat de?erinin, bir önceki y?la göre mekanik ve makine cihazlar?nda % 40, elektrikli teçhizatta % 60, motorlu ta??tlarda % 65 dü?ük oldu?unu bildirdi. Rus kuvvetlerin kulland??? modern balistik ve seyir füzelerindeki dü?ü?ün nedeni olarak üretimdeki hammadde kaynakl? aksamalar gösteriliyor.

RUSYA ÜRETEM?YOR

Petrol ve gaz fiyatlar?ndaki art?? bir y?l önceye göre Rusya’n?n kazanc?n? ?imdilik telafi ediyor olsa da IMF’e göre y?lsonuna kadar GSY?H’n?n % 6 dü?mesi bekleniyor. Rusya ekonomisi 2023 y?l?nda % 3.5 küçülebilir. Yapt?r?mlar kaçakç?l???n önünü açaca?? gibi farkl? ülkelerden farkl? yöntemlerle ürünlerin ülkeye girmesi pek mümkün. Türkiye’den Rusya’ya bavul ticaretiyle Zara marka ürünlerin gitti?ini Rus Hükümeti san?r?m biliyordur. Rusya farkl? yöntemlere a?ikâr m? evet. Zira Putin Hükümeti y?llard?r ABD ve farkl? ülkelere koydu?u g?da ihracat?na kar?? yurt içinde geli?mi? güçlü yap?lar mevcut. ??gal edilen Ukrayna ?ehirlerindeki hasar? giderecek Rus in?aat ?irketleri yak?n gelecekte aç?klanacak gibi. Sava? sonras? yeniden yap?lanma sadece Rusya – Ukrayna sava??nda de?il tüm sava?lar?n ayr?cal?kl? devlet yanl?s? ?irketleri ihya etti?i kazançl? i?ler olmaya devam edecek.

YEN? GÜÇ YOLLARININ KAZANANLARI

Tüm dünya; dü?en gelir, artan g?da fiyatlar? ve özgürlük endi?esiyle kendini huzursuz hissederken acaba Rusya ne yapacak. Z ku?a?? Rusya’da da görece tembel. Putin’in tutkulu dünya lideri olma hevesine kar??n, gençli?in sava? kar??t? olmas?, dü?en gelir tüm bunlar Rusya’n?n uzun vadede yeteri kadar mukavemetli mi sorusunu ve sava??n yükseleni Türkiye’yi ak?llara getirtiyor.

Türkiye y?l boyu ba?ar?yla sürdürdü?ü diplomasinin ekme?ini yiyebilecek mi uzun vadede önünde duran f?rsatlar?n fark?nda m??